Pada 4 Mac 2025, wakil daripada Global Human Rights Federation (GHRF), Persatuan Haiwan Terbiar Malaysia – SAFM , dan MAWA telah menghadiri mesyuarat bersama Dato’ Mohd Fadzli bin Mohd Kenali, Ketua Pengarah Jabatan Kerajaan Tempatan di Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan (KPKT). KPKT Malaysia Mesyuarat ini bertujuan untuk membincangkan serta membentangkan cadangan reformasi segera berkaitan dasar kebajikan haiwan di Malaysia, dengan penekanan terhadap pengurusan populasi haiwan terbiar secara berperikemanusiaan serta pencegahan kekejaman terhadap haiwan.
Mesyuarat ini turut dihadiri oleh beberapa pegawai penting, antaranya Tuan Ooi Poh Keong (Pengarah Bahagian Perunding Kesihatan Persekitaran, KPKT), Lee Chia Loke (Setiausaha Sulit kepada Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan), Kalaivanan Ravichandran (Presiden Persatuan Haiwan Terbiar Malaysia, SAFM), Sashi Kumar (Presiden Global Human Rights Federation, GHRF), dan Mukunnan (Presiden MAWA). Turut hadir ialah wakil lain daripada GHRF, termasuk En. Sani Ng Abdullah, serta pegawai dari KPKT yang membincangkan isu kebajikan haiwan secara lebih mendalam.
Dalam sesi ini, pihak kami telah mengemukakan beberapa cadangan utama untuk memperbaiki kebajikan haiwan di Malaysia. Antara cadangan yang diketengahkan ialah pelaksanaan Dasar Tanpa Bunuh (No-Kill Policy), yang menegaskan pengharaman ke atas tindakan menembak dan meracun haiwan terbiar oleh pihak berkuasa tempatan. Kami menekankan bahawa pendekatan ini perlu digantikan dengan kaedah lebih berperikemanusiaan dalam menangani populasi haiwan terbiar. Selain itu, kami turut membangkitkan keperluan untuk menghentikan layanan kejam terhadap haiwan, dengan merujuk kepada beberapa insiden kekejaman terdahulu seperti tangkapan kasar, penembakan, dan layanan tidak berperikemanusiaan oleh pihak berkuasa tempatan (PBT).
Bagi menangani isu pertambahan populasi haiwan terbiar, kami mencadangkan agar pelesenan wajib dan pemandulan haiwan peliharaan diperkenalkan. Cadangan ini termasuk pendaftaran wajib semua haiwan peliharaan, pemasangan mikrocip, serta program mandatori pemandulan dan pengebirian bagi memastikan tiada peningkatan populasi haiwan terbiar pada masa hadapan. Kami juga menekankan keperluan untuk mengawal aktiviti pembiak haiwan, dengan memperketatkan peraturan ke atas penternak haiwan peliharaan bagi mengelakkan eksploitasi serta pertambahan haiwan tanpa kawalan.
Sebagai langkah penyelesaian jangka panjang, kami mencadangkan pelaksanaan program Tangkap-Pemandulan-Vaksin-Lepas-Urus (TNVRM), yang dianggap lebih berkesan dan berperikemanusiaan dalam menguruskan populasi haiwan terbiar. Kami menekankan kepentingan kerjasama antara NGO dan pihak berkuasa tempatan bagi memastikan program ini dapat dilaksanakan secara sistematik dan meluas. Kami juga menggesa kerajaan memperuntukkan subsidi atau geran khas untuk menyokong usaha ini, terutamanya kepada NGO dan pusat perlindungan haiwan yang aktif dalam program pemandulan dan penjagaan haiwan terbiar.
Selain itu, kami turut mengusulkan transformasi pusat tahanan haiwan (pound) milik PBT kepada pusat penjagaan tanpa bunuh (No-Kill Shelters). Ini bagi memastikan haiwan yang ditangkap tidak terus dibunuh, tetapi diberi peluang untuk dipulihkan dan diambil sebagai haiwan angkat oleh individu atau NGO yang berminat. Kami juga menekankan kepentingan untuk memastikan kebersihan dan pengurusan pound lebih sistematik, serta mengkaji struktur kadar bayaran pelepasan haiwan (bail-out fees) supaya lebih adil dan tidak membebankan pemilik haiwan. Kami turut mengesyorkan agar NGO dibenarkan mengambil haiwan secara percuma bagi memudahkan usaha rehoming dan pengambilan angkat.
Dalam aspek penguatkuasaan, kami menegaskan keperluan untuk mengharamkan kaedah penangkapan haiwan yang kejam, seperti penggunaan gelung besi, pencekikan, serta kaedah yang menyebabkan kecederaan teruk atau penderitaan kepada haiwan. Kami mencadangkan supaya pegawai PBT diberikan latihan khas agar mereka dapat mengendalikan haiwan terbiar dengan lebih berperikemanusiaan. Selain itu, kami turut menggesa agar hukuman lebih berat dikenakan terhadap individu atau pihak berkuasa yang melakukan kekejaman terhadap haiwan, termasuk cadangan untuk meminda Akta Kebajikan Haiwan 2015 supaya hukuman lebih tegas, seperti denda lebih tinggi dan hukuman penjara, boleh dikenakan terhadap pelaku kesalahan.
Sebagai respons kepada cadangan yang dikemukakan, pihak KPKT menegaskan bahawa mereka mematuhi Akta Kebajikan Haiwan 2015 dan tidak menggalakkan tindakan menembak atau meracun haiwan terbiar. Walau bagaimanapun, bagi kes seperti penembakan anjing Kopi di Besut, Terengganu, mereka menyatakan bahawa kes itu adalah di bawah bidang kuasa pihak polis, dan KPKT tidak akan campur tangan. Mereka turut menegaskan bahawa sebarang salah laku atau layanan kejam oleh PBT boleh dilaporkan kepada Jabatan Perkhidmatan Veterinar (DVS), yang bertanggungjawab mengambil tindakan sewajarnya.
Pihak KPKT turut menyatakan bahawa mereka akan menyemak semula keadaan pusat tahanan haiwan, termasuk tahap kebersihan, penyelenggaraan, serta kadar bayaran pelepasan haiwan bagi memastikan sistem yang lebih adil dan berperikemanusiaan. Mereka juga menegaskan bahawa NGO dibenarkan mengambil haiwan terbiar secara percuma (Rehome & Reclaim), sebagai sebahagian daripada langkah menggalakkan pengambilan angkat dan rehoming haiwan yang memerlukan perlindungan.
Secara keseluruhannya, mesyuarat ini merupakan satu langkah penting dalam memperjuangkan perubahan terhadap dasar kebajikan haiwan di Malaysia. Walaupun KPKT menyatakan komitmen mereka untuk mematuhi Akta Kebajikan Haiwan 2015, masih terdapat kebimbangan mengenai penguatkuasaan dan tindakan di peringkat pihak berkuasa tempatan (PBT). Langkah untuk melaporkan salah laku kepada DVS, serta membenarkan NGO terlibat dalam program pemulihan dan pemandulan haiwan, dilihat sebagai perkembangan positif. Namun, usaha lebih lanjut masih diperlukan bagi memastikan pengurusan haiwan terbiar di Malaysia lebih sistematik, berperikemanusiaan, dan sejajar dengan standard kebajikan haiwan global.
